Sayıştay denetçilerinin ilk örgütlenme girişimleri 1960’lı yılların ikinci yarısına kadar uzanmaktadır. 832 sayılı Sayıştay Kanununun, özel bir kanun ile olmadıkça, Sayıştay mensuplarının resmi veya özel daire ve kurum ve kurullarda ve özel kişiler yanında paralı ve parasız hiçbir görev almamalarını öngören 93’üncü maddesi hükmü karşısında oluşan tereddüt, Sayıştay Genel Kurulunun 08/01/1969 tarih ve 3338/2 sayılı kararıyla giderilmiştir.
Kararda “…. Anayasanın bahse konu 29’uncu maddesiyle tanınan temel hakka dayanılarak Sayıştay denetçileri tarafından kurulacak bir derneğin idare ve idamesi ise ancak üye denetçilerin bu dernek organlarında görev almaları ile mümkün olduğu; esasen Sayıştay denetçilerinin bu dernekte görev almamalarının kabulü Anayasanın bahse konu 29’uncu maddesiyle tanınan hakkın ıskatı anlamını taşıyacağı, kanun vazıına böyle bir maksat atfına da imkan bulunmadığı cihetle, Sayıştay denetçilerinin, yardımlaşma ve dayanışma gayesiyle kuracakları derneğin organlarında görev almalarında bir sakınca görülemediğine çoğunlukla karar verilmiş” denilmek suretiyle Sayıştay denetçileri için dernek kurmanın yolu açılmıştır.
Bunun sonucunda Sayıştay Denetçileri Derneği 07/02/1969 tarihinde kurularak faaliyetlerine başlamıştır. Dernek gerek denetim alanını, gerekse temsil ettiği denetim camiasını ilgilendiren konularda çeşitli çalışmalarda bulunmuştur. Mart 1970’te ilk sayısı çıkarılan “Sayıştay Denetçileri Derneği Meslek Dergisi Mali Hukuk” u yayın hayatına kazandırmıştır. İki ayda bir ve 14 yıl boyunca düzenli olarak yayımlanan bu dergi denetim alanıyla ilgili önemli bir boşluğu gidermiştir. Dernek ayrıca, düzenlenen bazı geceler dolayısıyla da önce “Akdiken” sonra “Mali Çuval” isimli mizah ağırlıklı anı kitapçıkları çıkarmıştır.
7 Ekim 1983 tarihinde yürürlüğe giren 2908 sayılı Dernekler Kanununun 4 üncü maddesi Sayıştay meslek mensuplarının ve dolayısıyla Sayıştay denetçilerinin sürekli olarak dernek kuramayacakları yönünde bir yasak getirmiştir. Bu yasak nedeniyle, 14 yıl faaliyet gösteren Sayıştay Denetçileri Derneği 07/10/1983 tarihi itibariyle tasfiye edilmek zorunda kalmıştır.
Bu gelişmenin ardından yasal engeller nedeniyle 23 yıl Sayıştay Denetçileri mesleki bir dernekten yoksun kalmışlardır. Daha sonra Avrupa Birliğine katılım sürecinin de etkisiyle dernek kurma önündeki yasal engeller ortadan kalkmış, böylece Sayıştay Denetçilerine dernek kurma yolu açılmıştır. Dernek kurma konusundaki bu olumlu gelişmeler sonrasında meslektaşlarımızın örgütlenme beklentisi artmış ve bu konuda çeşitli çalışmalar yürütülmüştür. Demokratik ve katılımcı bir meslek örgütünün kurulması amacıyla yürütülen bu çalışmalar sonucunda, “Sayıştay Denetçileri Derneği” adı altında, 37 meslektaşımızın kurucu üye olduğu mesleki derneğimize ait tüzük ve diğer belgeler Ankara Valiliği Dernekler birimine teslim edilmiş ve Dernekler Kanunu gereğince 04.04.2006 tarihi itibari ile derneğimiz tüzel kişilik kazanmıştır.
Ankara Valiliği İl Dernekler Müdürlüğü’nce 06-077-144 kütük numarası ile kaydedilerek tüzel kişilik kazanan Derneğin ilk tüzüğünün birkaç maddesi ilgili makamın talepleri doğrultusunda değiştirilerek bütün yasal sorunlar giderilmiş ve bu husus 23.08.2006 tarihinde Ankara Valiliğince Derneğimize bildirilmiştir.
Derneğin kuruluşunun ardından ilk yönetim kurulu ve diğer dernek organları oluşturulmuş ve üyelik kayıt çalışmaları başlatılmıştır. Kurucu üyeler ve Dernek yönetimi “derneğin hiçbir kişi, grup ve siyasi çıkar gruplarının etkisi altına girmeden faaliyet göstererek örnek bir meslek örgütlenmesi yapılanmasına kavuşturulması” hususunu temel ilke olarak belirlemiş ve bu doğrultuda ilk olağan genel kurula kadar faaliyet göstermiştir.
SAYDER, 1. Olağan Genel Kurulunu 14 Ocak 2007 tarihinde kayıtlı 565 üyenin 505’inin katılımı ile gerçekleştirmiştir.
SAYDER bugüne kadar 7 Olağan Genel Kurul gerçekleştirmiş ve bugünlere mensuplarımızın özverili gayretleri ile gelmiştir. Bu yıl gerçekleştirilmesi gereken 8. Olağan Genel Kurulumuz ise malesef COVİD-19 Pandemi koşulları ve Umumi Hıfzıssıhha Kurulu Kararları gereğince gerçekleştirilemeyerek ertelenmiştir.
SAYDER bugün 800 aktif üyesi ile mesleki dayanışma amacıyla kurulan dernekler arasında önemli bir yere sahip olarak faaliyetlerini ilk günkü heyecan ve özveriyle sürdürmektedir.